Tôi là cộng tác viên của TBKTSG, cho nên thường được gửi báo biếu. Một trong những mục tôi thích đọc là mục Trà dư tửu hậu, và tôi thỉnh thoảng cũng viết cho mục này. Hôm nay đọc được bài mà tôi copy về đây. Bài viết làm tôi nhớ đến một món ăn rất dân dã nhưng cũng rất ngon: bánh ống. Đó là món ăn khoái khẩu của tôi từ lúc còn rất nhỏ, lúc còn học tiểu học trong làng quê. Ở làng tôi, chỉ có người Khmer làm món này. Nói là bánh ống, nhưng tôi nghĩ phải nói là “cơm ống” thì chính xác hơn. Ở quê tôi người ta không nấu bằng khoai mì, nhưng bằng cơm tấm, trộn với dừa được nạo nhỏ ra, và cho thêm mùi lá dứa (hay lá nào đó mà khách thích). Một người hàng xóm nhà tôi tên là Ý Hai nấu món này ngon lắm, và tất nhiên tôi được thưởng thức hoài. Nhưng đến khi “lên thành” đi học thì tôi không còn ăn món này thường xuyên nữa. Mãi đến năm ngoái (tức là cả 40 năm qua), trong một chuyến về thăm nhà, tôi mới có dịp ai bán món này, và người nấu không phải là Ý Hai mà là con của Ý.
Đôi khi những cái nhỏ và thông thường như thế làm cho tôi nhớ lâu. Nó cũng chẳng khác gì hành trang tinh thần của một đời người. Chẳng hạn như hồi đầu năm, tôi về thăm nhà, và nhân dịp đi nhậu với mấy thằng em ở Bến Nhứt, tôi lái Honda đi ngang qua vùng Chắc Kha, hai bên đường lộ là đồng ruộng xanh rì, y như là một bức ảnh nghệ thuật. Điều làm tôi ngây ngất là mùi mạ, mùi lúa non. Ui chao, nó ngọt ngào làm sao. Tôi chợt nhớ đến bài Hương tóc mạ non của ông nhạc sĩ Thanh Sơn, mà theo ông ấy kể lại là ông lấy cảm hứng từ một bữa đi ra đồng “nghe” thấy mùi lúa non (như tôi đang thưởng thức) mà viết thành ca khúc đó. Còn tôi thì cũng có cảm hứng, nhưng nghĩ chưa ra chữ để viết thành một bài gì cho ra hồn. Thôi thì ghi lại cảm xúc của mình ở đây để mai mốt biết đâu sẽ có cảm hứng mà viết một bài.
Nhưng tôi lại lo xa … Làng quê Việt Nam bây giờ, theo tôi, mất cái quê và tính thi vị rồi. Tốc độ đô thị hóa đã làm mất đi biết bao cái bình dị của làng quê. Con đường vào làng bây giờ toàn là Honda. Sông thì bị ô nhiễm bởi rác plastic. Nhiều hàng quán mọc lên hai bên đường trông rất đau mắt. Rồi một ngày nào đó, chắc không xa đâu, tôi sợ là sẽ không còn cơ hội để ngửi mùi mạ non ở con lộ Chắc Kha nữa.
NVT
Thiếu cái thật thông thường
Thứ Hai, 8/9/2008, 10:37 (GMT+7)
Văn phòng tự dưng được xây ở một khu dân cư mới. Mà lại ở một góc cuối cùng, giáp ranh với ruộng và vườn. Mở cửa sổ là thấy ngay một màu xanh ngắt của đám dừa từ xa xa và cả đám lau sậy ở ngay trước mặt. Ông nhà thơ nào mà ngồi ở văn phòng này chắc mỗi tuần ra được một tập thơ.
Ở góc nhìn này, những khi trời mưa thì thật là thúi ruột. Trời tối hù, lau sậy ngả nghiêng, còn đám dừa oằn oại. Nước lên xâm xấp khiến cá rô nhảy long lóc trên mặt đường. Mấy cô cậu nhân viên hớn hở, phóng ra bắt cá bất chấp trời mưa. Nghịch ngợm như con nít, đến khi ướt nhẹp hết mới hay. Buổi chiều tụi nó có vài con cá rô kho ăn cơm. Ăn cho vui vậy thôi chứ nhiều nhõi gì, mà đứa nào cũng nói thiệt đã. Thấy vậy, mình cứ nghĩ bụng chuyện thông thường vậy mà tụi bây cũng thấy đã.
Cái chậu kiểng ở nhà không có người tưới thường xuyên nên chết queo. Thấy cái chậu trống không nên một hôm lượm mấy hột khổ qua nhét xuống đất. Vậy mà nó lên vù vù. Dây khổ qua càng ngày càng dài ra nhưng lại oằn oại, yếu xìu vì không có cái gì cho nó bám lấy để leo lên.
Thấy vậy mới lượm mấy cành kiểng chết khô hôm trước cắm vào chậu cho nó leo. Thằng nhỏ ở nhà thấy mới cắm cành khô xuống một chút mà mấy cọng râu của dây khổ qua đã quấn riết. Nó vỗ tay: Hay quá, đã quá. Tội nghiệp nó xưa nay có thấy đâu. Có vậy mà cũng đã quá.
Rồi cha con phải kiếm dây giăng qua giăng lại trên hàng rào sắt để cho khổ qua leo lên. Cái khoảng trống nơi hàng rào giờ đan đầy những lá xanh và những bông hoa vàng nho nhỏ, coi cũng vui mắt; còn đã hơn trồng kiểng nhiều.
Buổi sáng thằng nhỏ rú lên khoái trá vì có một trái khổ qua nhỏ xíu bất chợt xuất hiện từ một nách lá. Nó vô khoe: đã quá ba ơi. Mình chạy ra coi, thấy trong bụng vui lắm, ngộ lắm mà miệng cứ nói với con: vậy mà cũng đã.
Hôm rồi về quê công tác. Hồi còn nhỏ sống ở đây mà bây giờ thấy lạ hoắc. Nhiều thay đổi, nhiều cái biến mất tiêu. Đi vòng vòng thị xã, lúc nào cũng thấy thiếu thiếu cái gì. Chợt thấy một bà nhà quê (nói vậy thôi chứ chưa chắc bả nhà quê đâu) gánh một cái nồi đen tròn tròn có mấy cái ống tre bốc khói bên trên. Trời đất ơi, bả bán bánh ống. Lần nào về cũng đi kiếm, vậy mà giờ mới gặp. Kêu lái xe tấp vô lề mua bánh. Bả hết hồn tưởng bị công an xúc tới nơi. Hóa ra có mấy thằng cha thèm bánh quá ghé mua ăn vậy mà.
Khoai mì mài ra trộn với nước lá dứa tạo màu xanh và mùi thơm. Rọc bánh đã chín ra rồi nhét dừa, đường và muối mè vô. Bả làm chưa xong gói thứ hai thì gói thứ nhất đã được ăn mất tiêu. Miếng lá chuối bóng lưỡng vì được liếm sạch! Bà bán bánh cười cười vậy chứ trong bụng chắc đang rủa: đồ chết thèm.
Mà đã thiệt, lâu lắm rồi mới hưởng được cái hương vị này; nó có cao sang gì cho cam. thông thường thôi mà. Sáng hôm sau, rủ nhau đi ăn bún nước lèo. Cái thứ bún suông nấu bằng mắm, tô bún không có muỗng, chỉ có đũa. Không có thịt, chỉ có rau. Vậy mà bưng tô húp một cái rột, sạch cặn; đứa nào cũng kêu đã thiệt.
Bây giờ có những cái thật thông thường nhưng hay làm mình có những cảm giác thiệt đã. Nó thông thường nhưng vắng bóng trong cuộc sống bề bộn lâu quá lại trở nên xa xỉ. Nhưng những cái giản dị, thông thường đó đâu có lỗi. Lỗi là ở mình, lỗi là mình đã quên và lâu rồi không tìm đến nó.
Buổi tối, do làm biếng đội nón bảo hiểm mới lấy xe đạp của thằng nhóc chạy ra nhà ông bạn uống cà phê. Trên đường về, thả dốc cầu cho xe chạy xuống. Đã thiệt. Lâu nay chạy xe gắn máy qua lại hàng ngày mà đâu có cảm giác này. Hóa ra những cái thông thường vẫn còn đang ở quanh ta.
LÊ DUY
0 nhận xét:
Đăng nhận xét